Mae David Williams wedi bod yn Brif Swyddog Ieuenctid yng Ngwasanaeth Ieuenctid Torfaen ers chwe blynedd ac mae wedi mabwysiadu agwedd dosturiol at arweinyddiaeth, y mae’n cyfeirio ato fel ‘arweinyddiaeth gwas-galon’. Mae’r dull hwn wedi arwain at lwyddiant o ran lles a dysgu proffesiynol staff. Mae’r agwedd hon at arweinyddiaeth wedi adeiladu diwylliant tosturiol sy’n canolbwyntio ar les o fewn Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen. Isod mae David yn rhannu sut mae Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen wedi datblygu diwylliant sy’n canolbwyntio ar gefnogi pob dysgwr gan ystyried eu lles.
Mae yna ychydig o egwyddorion allweddol a oedd yn sail i’r sylfaen ac yna twf diwylliant Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen sy’n bodoli heddiw. Y cyntaf yw bod yn rhaid modelu’r amgylchedd yr ydym am i bobl ifanc ei brofi drwy’r tîm cyfan. Mae angen i bobl ifanc deimlo eu bod yn cael eu derbyn, yn ddiogel, yn rhydd i fentro, yn hyderus i siarad eu meddwl ac yn bennaf oll yn gwybod eu bod yn cael eu caru a’u gwerthfawrogi. Mae hierarchaeth anghenion Maslow a’r model P&3Rs (diogelu, cysylltu, rheoleiddio a myfyrio) yn darparu’r sylfaen dystiolaeth ar gyfer y dull hwn. Ar gyfer y tîm mae hyn yn golygu ein bod yn canolbwyntio ar rôl nid statws, gall unrhyw un herio unrhyw un. Rydyn ni’n treulio llawer o amser yn meithrin ac yn meithrin perthnasoedd â’n gilydd wyneb yn wyneb. Ychydig o ymadroddion defnyddiol i’n cadw ar y trywydd iawn yw ‘cysylltu cyn i chi gywiro’. Nid ydym yn ceisio cywiro ein gilydd yn yr ystyr hwn ond cyn y gallwn gywiro arfer, cymryd her a beirniadu mae angen inni wybod ein bod yno i’n gilydd, yn sefyll yn dosturiol gyda’n gilydd ac yn gofalu am ein gilydd, wedi’r cyfan yn methu â chyflwyno gwirionedd deg tunnell dros bont un dunnell’.
Mae adeiladu ar gryfderau unigol a thîm wrth ymdrin â gwendidau ein gilydd yn creu amgylchedd sy’n annog twf a rhagoriaeth yn ogystal ag empathi a chefnogaeth. Trwy ganolbwyntio ar adeiladu a gweithio i’n cryfderau a bod yn onest am ein gwendidau rydym yn creu amgylchedd sy’n helpu i sicrhau ein bod yn ffansio’r bobl ddawnus anhygoel yn y tîm ac yn dangos ein dynoliaeth trwy fod yn ffaeledig a derbyn cymorth. Rydym yn creu amgylchedd sy’n ein galluogi i fod yn hunanymwybodol, gan nodi meysydd y mae angen inni eu gwella a’r gallu i estyn allan at eraill pan fyddwn yn cael trafferth. Mae hyn yn cadw’r staff yn llawn cymhelliant ac mae’n seiliedig ar y ddamcaniaeth hunan benderfyniad o berthnasedd, ymreolaeth a chymhwysedd. Mae staff yn teimlo’n gysylltiedig, mae ganddynt ymdeimlad o reolaeth dros eu gwaith a ffocws ar gryfderau unigolion.
Agwedd dosturiol yw’r hyn rydyn ni’n ei wneud yn naturiol fel Gweithwyr Ieuenctid wrth weithio gyda phobl ifanc. Rydym yn amyneddgar, yn oddefgar ac yn ddeallus gyda phobl ifanc, gan agor ein hunain i fod yn agored i niwed i gydymdeimlo â nhw. Nid yw hyn bob amser yn wir pan fyddwn yn ymdrin â chydweithwyr. Yn gyntaf ac yn bennaf, mae datblygu diwylliant tosturiol yn dod o’r brig, gydag arweinyddiaeth yn y gwasanaeth yn gorfod gosod y naws a modelu’r dull hwn.
Mae gan Wasanaeth Ieuenctid Torfaen ddiwylliant tosturiol sy’n cael ei fodelu gan reolwr y gwasanaeth. Canlyniad y dull hwn yw bod lefelau uchel o ymddiriedaeth ymhlith y staff â’i gilydd. Mae yna fregusrwydd a rennir ar draws y tîm gyda staff yn cael eu cefnogi lle maen nhw, yn union fel rydyn ni’n ei wneud gyda phobl ifanc. Mae’r dull hwn yn seiliedig ar ymddiriedaeth epistemig a meddylfryd, sy’n gwneud i unigolion deimlo’n ddilys ac yn agored i brofiadau newydd. Byddwn yn cludo staff pan fyddant ar eu hisaf oherwydd gwyddom eu bod, yn gyfnewid am hynny, yn gweithredu ar lefel perfformiad uwch pan fyddant ar eu hanterth.
Mae’r effaith y mae dull David wedi’i chael ar y tîm yn anniriaethol. Mae teyrngarwch tanbaid tuag at David ac ymdeimlad o sicrwydd, ymddiriedaeth a chariad yn deillio ohono i’r tîm. Mae’r gofod seicolegol diogel y mae wedi’i greu yn galluogi staff i fod yn greadigol gyda’u dysgu ac mae risgiau a chamgymeriadau yn rhan o’r broses.
Mae adborth allanol wedi bod yn ardderchog. Yn 2022, adnewyddodd Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen eu Marc Ansawdd Gwaith Ieuenctid Efydd ac Arian ac ennill y Marc Ansawdd Aur ar gyfer Gwaith Ieuenctid am y tro cyntaf, gyda sylwadau bod y gwasanaeth yn arwain y sector. Ategwyd hyn gan arolygiad disglair gan Estyn. Derbyniodd David hefyd gydnabyddiaeth unigol am ei ymrwymiad i arweinyddiaeth, Gwaith Ieuenctid a Phobl Ifanc gyda Gwobr Gwaith Ieuenctid Cenedlaethol ar gyfer Arweinyddiaeth.