Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen – Dylunio a Gweithredu Model Sefydliad Dysgu Gwasanaeth Ieuenctid
Yn canolbwyntio ar gymhwyso dysgu proffesiynol
Yn wyneb her cyllidebau hyfforddi cyfyngedig, cydnabu Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen yr angen dybryd i ail-ddychmygu dysgu proffesiynol ar gyfer gweithwyr ieuenctid. Wedi’i ysbrydoli gan y fframwaith Ysgolion fel Sefydliadau sy’n Dysgu a ddefnyddir yn ysgolion Cymru, dechreuodd y tîm lunio ei fersiwn ei hun – model Sefydliad Dysgu’r Gwasanaeth Ieuenctid.
Nid ailddyfeisio’r olwyn oedd y dull hwn ond yn hytrach harneisio’r cryfderau sydd eisoes wedi’u hymgorffori yn y tîm: arfer adfyfyriol, arweinyddiaeth dosturiol, ac ymrwymiad ar y cyd i les staff a phobl ifanc. Trwy drawsnewid dysgu proffesiynol yn rhan annatod o ymarfer dyddiol, cynigiodd model Sefydliad Dysgu’r Gwasanaeth Ieuenctid ateb cynaliadwy i heriau datblygiad proffesiynol mewn gwasanaethau ieuenctid.
Y cefndir ar gyfer y gwaith hwn yw Strategaeth Gwaith Ieuenctid Cymru, sy’n galw am gefnogi gweithwyr proffesiynol gwaith ieuenctid gwirfoddol a chyflogedig yn barhaus drwy gydol eu gyrfaoedd. Gyda gweledigaeth a phwrpas clir, nododd Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen dri maes hollbwysig i ganolbwyntio arnynt: dysgu proffesiynol, arweinyddiaeth, a chymhlethdodau addysgeg gymdeithasol.
Tri Maes Ffocws Allweddol
- Dysgu Proffesiynol a Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol: Wrth wraidd y daith hon roedd newid sylfaenol o ddatblygiad proffesiynol traddodiadol, costus i fodel dysgu proffesiynol mwy deinamig sy’n seiliedig ar ymholi. Gan ddefnyddio dirnadaeth yr Athro Ken Jones, sylweddolodd y tîm y gallai cyfleoedd dysgu proffesiynol gael effaith heb gostau gormodol wrth gyd-fynd yn agos â safonau NOS sy’n sail i waith ieuenctid.
- Arweinyddiaeth a Rheolaeth: Nid yw arweinyddiaeth yng Ngwasanaeth Ieuenctid Torfaen yn gyfyngedig i ychydig o unigolion; yn hytrach, mae’n ffynnu trwy ddull gwasgaredig. Anogir llawer o aelodau staff i arwain prosiectau, ffurfio partneriaethau, a rheoli darpariaethau allweddol. Trwy fuddsoddi yn eu potensial arweinyddiaeth, mae’r gwasanaeth wedi meithrin amgylchedd cydweithredol lle mae arweinyddiaeth yn cael ei rhannu a’i dathlu.
- Addysgeg Gymdeithasol: Mae gweithio gyda phobl ifanc yn y byd sydd ohoni yn gofyn am ddealltwriaeth o’u bywydau yn eu holl gymhlethdodau. Fe wnaeth y pandemig ddwysáu natur gyfnewidiol, ansicr, cymhleth ac amwys realiti pobl ifanc, gan ei gwneud yn hanfodol i weithwyr ieuenctid aros yn ystwyth, yn wybodus ac yn hyblyg. Mae aros yn “lym” yn broffesiynol nid yn unig wedi dod yn bwysig, ond yn anghenraid wrth ymateb yn effeithiol i anghenion esblygol pobl ifanc.
Beth Wnawn Ni?
Roedd rhoi model Sefydliad Dysgu’r Gwasanaeth Ieuenctid ar waith yn broses arloesol a gynlluniwyd yn ofalus. Cyflwynwyd cyfres o strategaethau ymarferol i ymgorffori dysgu proffesiynol i wead arfer bob dydd:
- Yr Wythnos Anghymesur: Gan gydnabod bod amser yn adnodd gwerthfawr, cyflwynodd y gwasanaeth wythnos anghymesur, gan neilltuo amser penodol i staff gymryd rhan mewn ymarfer myfyriol grŵp a diwrnodau dysgu wedi’u hamserlennu. Creodd hyn le ar gyfer dysgu ystyrlon heb beryglu darpariaeth gwasanaeth.
- Cynlluniau Datblygu Personol (CDPs): Cyd-greodd pob aelod o staff Gynllun Datblygiad Personol gyda’u rheolwr a’r swyddog hyfforddi. Roedd y cynlluniau hyn yn teilwra dysgu i ddyheadau ac anghenion unigol, tra hefyd yn nodi themâu cyffredin ar draws timau a’r gwasanaeth ehangach.
- Diwrnodau Rhannu Tîm: Unwaith y flwyddyn, daeth y tîm at ei gilydd ar gyfer diwrnod pwrpasol o ddysgu ar y cyd. Cyflwynodd staff brosiectau a meysydd o ddiddordeb yr oeddent wedi bod yn eu harchwilio, gan feithrin diwylliant o gydweithio a thwf ar y cyd. Torrodd y sesiwn ddiweddaraf dir newydd drwy gynnwys pobl ifanc eu hunain, a gyfrannodd at drafodaeth bwerus ar faterion LGBTQ+.
- Cyfleoedd Cysgodi: Er mwyn gwella’r broses o rannu gwybodaeth ymhellach, cymerodd staff ran mewn cyfleoedd cysgodi mewnol, gan ddysgu’n uniongyrchol oddi wrth ei gilydd. Mae cynlluniau eisoes ar y gweill i ehangu’r profiadau hyn drwy gydweithio â gwasanaethau ieuenctid eraill.
- Hyfforddiant Personoliaeth Hyfforddwr Math: Gan gydnabod pwysigrwydd gwaith tîm effeithiol, ymgymerodd yr holl staff â hyfforddiant personoliaeth a hyfforddi. Fe wnaeth hyn ddyfnhau eu dealltwriaeth ohonyn nhw eu hunain a’u cydweithwyr, gan gryfhau perthnasoedd a chydweithio.
- Prosiectau Ymchwil a Arweinir gan Ymholiad: Un o uchafbwyntiau allweddol y model fu grymuso staff i gymryd perchnogaeth o’u dysgu trwy ymchwil annibynnol a arweinir gan ymholiad. Nododd staff feysydd o ddiddordeb, cynnal ymchwil, a rhannu eu canfyddiadau yn ystod diwrnodau rhannu tîm – dod â mewnwelediadau newydd yn ôl i arfer.
- Gwerthuso Effaith (Model Guskey): Yn olaf, er mwyn sicrhau bod dysgu’n cael ei drosi’n welliannau diriaethol, gwerthuswyd yr holl weithgareddau dysgu proffesiynol gan ddefnyddio model Guskey. Helpodd y fframwaith hwn i fesur yr effaith ar ddatblygiad staff a chanlyniadau i bobl ifanc.
Effaith a Chanlyniadau Cynnar
Mae model Sefydliad Dysgu’r Gwasanaeth Ieuenctid eisoes wedi dechrau trawsnewid dysgu proffesiynol o fewn Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen. Mae staff nid yn unig yn cymryd rhan mewn cyfleoedd dysgu ond yn cymryd cyfrifoldeb gweithredol am eu twf proffesiynol eu hunain. Mae’r newid hwn wedi meithrin diwylliant o chwilfrydedd, ymholi, a gwybodaeth a rennir.
Mae canlyniadau cynnar yn dangos cynnydd sylweddol:
- Mae staff wedi cymryd rhan ddofn mewn ymchwil a arweinir gan ymholiad, gan wella eu sgiliau a’u gwybodaeth.
- Mae dysgu proffesiynol yn gwella arfer gwaith ieuenctid yn uniongyrchol, gan sicrhau canlyniadau gwell i bobl ifanc.
- Mae gwerthusiadau gan ddefnyddio model Guskey yn datgelu adborth cadarnhaol, gyda staff yn adrodd bod eu dysgu yn gwneud gwahaniaeth ystyrlon yn eu gwaith o ddydd i ddydd.
Drwy wreiddio dysgu proffesiynol yn ei graidd, mae Gwasanaeth Ieuenctid Torfaen wedi gosod y sylfaen ar gyfer tîm cydnerth, adfyfyriol a medrus iawn, sydd mewn sefyllfa well i ddiwallu anghenion pobl ifanc mewn byd sy’n newid yn gyflym.