Fel llawer o’m cyd Cymdeithion, roedd mwy nag un rheswm pam wnes i gais i fod yn gydymaith yr Academi Arweinyddiaeth. Fodd bynnag, pan ofynnwyd i mi roi fy meddyliau i lawr ar gyfer y blog hwn am sut mae fy ngwaith gyda’r Academi Arweinyddiaeth yn effeithio ar fy ymarfer yn ôl yn yr ysgol, roedd un thema yn sefyll allan yn syth uwchben y lleill… Cydweithio.
Dyma fy mhrifathrawiaeth gyntaf a’m chweched flwyddyn fel pennaeth ffederasiwn o ddwy ysgol wledig fach yn Sir Ddinbych, Gogledd Cymru. Cyn ymgymryd â’r rôl, fy mhrif bryder oedd yr hen ddihareb ‘mae prifathrawiaeth yn swydd unig’. Fodd bynnag, mae’r Academi Arweinyddiaeth yn dyst i’r hyn taw myth yw hwn. Mae’r cyfle i gael sgyrsiau gonest gydag arweinwyr ysgolion eraill ar bynciau sy’n amrywio o les staff i weithredu polisi newydd yn ganlyniad hapus i gasglu penaethiaid o bob rhan o Gymru gyda’i gilydd. Mae diwylliant cydweithredol yr Academi Arweinyddiaeth yn ei dro wedi effeithio ar fy arddull arweinyddiaeth fy hun yn ôl yn yr ysgol. Mae chwalu’r farn ystrydebol y pennaeth sydd â’r holl atebion ac sy’n gwneud yr holl benderfyniadau i un sy’n agored ac yn dryloyw yn arwain at ethos gwirioneddol gydweithredol. Nodweddion rwy’n ymdrechu i hyrwyddo nid yn unig yn fy ysgolion ond hefyd wrth weithio gydag ysgolion yn fy nghlwstwr.
Gan gadw at y thema cydweithio ni allaf leihau’r effaith y mae datblygu fy sgiliau hwyluso a hyfforddi gyda’r Academi Arweinyddiaeth wedi’i chael yn ôl yn yr ysgol. Roedd y rhain yn arfau yr oeddwn yn ymwybodol ohonynt ac i ryw raddau yr oeddent eisoes yn eu defnyddio ond ar ôl astudio’r rhain yn fanylach drwy gyfres o brofiadau a gweithdai addysgu’r Academi Arweinyddiaeth rwyf wedi dechrau gwerthfawrogi’r pŵer y tu ôl i bob un o’r offer hwn. Rydym yn gweithio mewn proffesiwn sy’n dathlu datrys problemau ac i roi’r sgiliau i staff adnabod a datrys problemau drwy ddeialog agored a chydweithredu yn hytrach na cheisio ateb gan eraill wedi bod yn sgil gwerthfawr rwyf wedi gallu ei drosglwyddo’n ôl i’r tîm. Yn ei dro, gobeithiaf ei fod yn ysbrydoli cyfres newydd o arweinwyr ysgolion.
I fenthyg dywediad arall, hoffem ddweud bod gyrfa mewn addysg yn golygu ‘mae pob diwrnod yn wahanol, does dim diwrnod sydd yr un fath’ ond mewn gwirionedd mae’n hawdd cael ei ddal yn nhrefn yr ysgol, gwybod sut i ddatrys problem a rhoi’r gorau i chwilio am atebion gwahanol a dechrau’n araf i ddod yn fwy mewnblyg. Bod yn Gydymaith i’r Academi Arweinyddiaeth yw fy ffordd o wneud yn siŵr fy mod yn osgoi’r peryglon hyn ac mae ymgysylltu â gweithwyr proffesiynol ysbrydoledig yn fy atgoffa fy mod yn dal i ddysgu!
Richard Monteiro: Ffederasiwn Ysgol Bryn Clwyd ac Ysgol Gellifor